Rola i znaczenie doktryny wymogów imperatywnych w prawie Unii Europejskiej – Lublin, 28 października 2022 r.
- Dr Artur Trubalski, Rola i znaczenie doktryny wymogów imperatywnych w prawie UE
- Dr Edyta Krzysztofik, Doktryna wymogów imperatywnych a zasada poszanowania tożsamości narodowej państw członkowskich w tym ich struktur politycznych i konstytucyjnych.
Tematyka podjęta podczas seminarium ma charakter wprowadzający do przedmiotu realizowanego projektu. Pierwszy z prelegentów dr A. Trubalski wyjaśnił znaczenie analizowanej doktryny oraz przesłanki umożliwiające jej zastosowanie. Wskazał jej rozwój wychodząc od precedensowego wyroku w sprawie C 120/78 Cassis de Dijon aż do chwili obecnej. Analiza zagadnienia pokazała, że w początkowym okresie doktryna ta stosowana była wobec swobodnego przepływu towarów, następnie rozszerzono jej zakres na każdą ze swobód rynku wewnętrznego. Głównym celem doktryny wymogów imperatywnych jest możliwość ograniczenia stosowania prawa unijnego w sytuacji, gdy państwo odwoła się na ochronę ważnego interesu tego państwa w tym ochronę szczególnych wartości.
Kontynuując rozważania dr E. Krzysztofik odniosła się bezpośrednio do możliwości zastosowania analizowanej doktryny w odniesieniu do pojęcia małżeństwa i rodziny. Głównym przedmiotem wystąpienia była zasada poszanowania tożsamości narodowej państw członkowskich w tym ich struktur politycznych i konstytucyjnych jako zasada strukturalna , ale również jako zasada ogólna prawa UE. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości UE państwa członkowskie powoływały się na doktrynę wymogów imperatywnych w sytuacji, kiedy stosowanie prawa UE prowadziło do naruszenia jednej wartości narodowych (np. języka ojczystego, dóbr kultury) ale również wartości konstytucyjnych (jak ochrona godności, prawa do manifestowania poglądów, ochrona zasady równości rozumiana jako zakaz stosowania tytułów szlacheckich przy nazwisku) czyli elementów kształtujących pojęcie tożsamości narodowej w tym tożsamości konstytucyjnej. Odnoszą się bezpośrednio do przedmiotu realizowanego projektu dr E. Krzysztofik omówiła dwa wyroki TS: w sprawie C 673/16 Coman oraz C 490/20 V. M. A. przeciwko Stoliczna obsztina, rajon „Panczarewo”. Pierwszy z wyroków dotyka problemu definicji małżeństwa. Drugi natomiast opierając się na teza wcześniej przywołanego doprecyzowuje problem definicji rodziców dziecka.
Obydwa wygłoszone referaty spotkały się dużym zainteresowaniem uczestników seminarium oraz wywołały szeroką dyskusję.
